تقدس فراگیر فضا در اسلام: نگاه تکلیف گرا

نویسندگان

مسعود ناری قمی

چکیده

چکیده در این نوشتار مفهوم مقدّس بودن کالبد از حیث ادراکی و انتساب آن به مکان یا فضا از دید اسلام با رجوع به منابع اصلی سنّت بازنگری شده است و تقدّس به عنوان مفهومی عارض بر فضا (که مبنای الیاده در تعبیر مکان یا عنصر مقدس در مقابل عنصر عادی (نامقدس) و یکی از مؤثرترین تعابیر شکل دهنده به نظریه­های معرفت­گرا در تحلیل معماری اسلامی بوده است)، با استفاده از ایدة اولیة ارایه شده از سوی سامرعکاش، مورد نقد قرار گرفته است و به صورت رهیافتی جدید، توسعه داده شده است. به این منظور پس از بحثی در مفاهیم مختلف عنصر مقدس، دیدگاه «تکلیف­گرا» در مقابل «معرفت­گرا» در حوزة اسلامی طرح و بحث می­شود و بر مبنای دیدگاه نخست، تبیین جدیدی از مفهوم تقدّس برای فضا ـ­مکان ارائه می­شود که مشتمل است بر دو گونه بنیادی ایجاد و ادراک قدسیت: یکی فراگیر و متعلّق به کلّ فضا و دیگری خاص فضا و قابل اکتساب؛ و هر دو از لحاظ ادراکی ماهیتی «بازشناسانه» دارد. سپس این تبیین برای دو عنصر کانونی محیط کالبدی در متون اسلامی ـ «مسجد» و«بیت» ـ به صورت موردی اعمال می­شود و در نتیجه الگویی فراگیر از مفهوم تقدس در محیط کالبدی اسلامی ارائه می­گردد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تقدس فراگیر فضا در اسلام: نگاه تکلیف‌گرا

چکیده در این نوشتار مفهوم مقدّس بودن کالبد از حیث ادراکی و انتساب آن به مکان یا فضا از دید اسلام با رجوع به منابع اصلی سنّت بازنگری شده است و تقدّس به عنوان مفهومی عارض بر فضا (که مبنای الیاده در تعبیر مکان یا عنصر مقدس در مقابل عنصر عادی (نامقدس) و یکی از مؤثرترین تعابیر شکل دهنده به نظریه­های معرفت­گرا در تحلیل معماری اسلامی بوده است)، با استفاده از ایدة اولیة ارایه شده از سوی سامرعکاش، مورد نقد...

متن کامل

حق و تکلیف در نگاه قرآن

 چالشهاى نو در مورد حق و تکلیف، از نگاه آیات قرآن مورد بررسى قرار گرفته است. مسأله حق و تکلیف از جمله مباحث فِرَق اسلامى است که ابعاد گسترده‌اى را به خود اختصاص داده است. در مسائل کلامى، موضوعاتى همچون حسن و قبح عقلى، جبر و اختیار، تفضّلى یا استحقاقى بودن ثواب، از دیرباز مورد مناقشه بوده است.حال آنکه اشاعره تنها از تکلیف سخن مى‌گفتند، شیعه و معتزله حقوقى را نیز براى بنده قائل بودند. از این میان، ح...

متن کامل

جریانات اسلام گرا در آسیای میانه(مرکزی)

جنبش­های اسلامی بازیگران مهمی در عرصه­ی سیاسی محسوب می­شوند و در منطقه­ی  آسیای مرکزی -که بخشی از جهان اسلام به شمار می­روند- از اهمیت ویژه­ای برخوردارند. در این مقاله تلاش می­شود تا  به بررسی وضعیت جنبش­های اسلامی در منطقه­ی آسیای مرکزی بپردازیم و به این سؤالات پاسخ دهیم که این جریانات چه نقشی در تحولات این منطقه دارند و اشتراکات و افتراقات آنها  از نظر مبانی فکری و مشی مبارزاتی  چیست ؟ 

متن کامل

حق و تکلیف در نگاه قرآن

چالشهای نو در مورد حق و تکلیف، از نگاه آیات قرآن مورد بررسی قرار گرفته است. مسأله حق و تکلیف از جمله مباحث فِرَق اسلامی است که ابعاد گسترده ای را به خود اختصاص داده است. در مسائل کلامی، موضوعاتی همچون حسن و قبح عقلی، جبر و اختیار، تفضّلی یا استحقاقی بودن ثواب، از دیرباز مورد مناقشه بوده است.حال آنکه اشاعره تنها از تکلیف سخن می گفتند، شیعه و معتزله حقوقی را نیز برای بنده قائل بودند. از این میان، حس...

متن کامل

نگاه اجمالی به مساله مساوات در اسلام

درمیان عناوین حقوق بشر در اسلام موضوع «مساوات» درخشندگی خاصی دارد‘ مخصوصا با توجه به اینکه این تعلیمات روزی در جامعه بشری مطرح شد که تبعیضات بسیار ناروا و زشتی بر جوامع انسانی حکمفرما بود وبه شدت همگان را رنج می داد. مساوات در اسلام شاخه های بسیاری دارد که باید‘ بعد از بیان فلسفه و نتیجه آن ‘ عنوان شود و دراینجا چندموضوع قابل توجه است:

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی

ناشر: پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران

ISSN 2228-6020

دوره 17

شماره 4 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023